Can, could və (be) able to

Can modal felindən nəyinsə mümkün olduğunu və ya kiminsə nəyisə etmək bacarığına malik olduğunu bildirmək üçün istifadə edirik. Can məsdər (to hissəciksiz):

• We can see the lake from our bedroom window.
• Can you speak any foreign languages?
• I can come and see you tomorrow if you like.

İnkar formasında can't (= cannot):

• I'm afraid I can't come to the party on Friday.

(Be) able to ifadəsini can modal feli əvəzinə işlətmək mümkündür, amma da çox can modal felinin işlənməsinə rast gəlinir:

• Are you able to speak any foreign languages?

Amma can modal felinin yalnız iki forması var: can (indiki) və could (keçmiş). Buna görə digər zamanlarda olan cümlələrdə bəzən (be) able to ifadəsini işlətmək labüd olur. Müqayisə edin:

• I can't sleep.
• I haven't been able to sleep recently. (can modal felinin indiki bitmiş forması yoxdur).
  
  
• Tom can come tomorrow.
• Tom might be able to come tomorrow. (can modal felinin məsdər forması yoxdur).
  

Could və was able to:
Bəzən could modal feli can modal felinin keçmiş formasıdır.Could modal felini əsasən bu fellərlə işlədirik: see, hear, smell, taste, feel, remember, understand.

• When we went into the house, we could smell burning.
• She spoke in a very low voice, but I could understand what she said.

Could modal felindən həmçinin kiminsə nəyisə etməyə ümumi bacarığı və ya icazəsi olduğunu bildirmək üçün istifadə edirik:

• My grandfather could speak five languages.
• We were completely free. We could do what we wanted. (= we were allowed to do...)

Could modal felindən ümumi bacarığı ifadə etmək üçün istifadə edilir, amma əgər müəyyən bir vəziyyətdə baş vermiş hadisədə olan bacarıq haqqında danışırıqsa (müvəqqəti xarakterli) was/were able to və ya managed to ifadələrindən istifadə olunur (could felindən istifadə etmək olmaz):

• The fire spread through the building quickly but everybody was able to escape. və ya ...everybody managed to escape. ('could escape' -- yox)
• They didn't want to come with us at first but we managed to persuade them. və ya ...we were able to persuade them. ('could persuade' -- yox)

Müqayisə edin:

• Jack was an excellent tennis player. He could beat anybody. (= he had the general ability to beat anybody)
  
• Jack and Alf had a game of tennis yesterday. Alf played very well but in the end Jack managed to beat him. və ya...was able to beat him. (= he managed to beat him in this particular game)
  

İnkar mənada couldn't (could not) modal feli bütün vəziyyətlərdə işlənə bilər:

• My grandfather couldn't swim.
• We tried hard but we couldn't persuade them to come with us.
• Alf played well but he couldn't beat Jack.