Can, could, be able to, be allowed to

Bacarmaq:

Bəzən can və could modal felləri əvəzinə be able to-dan istifadə olunur. Lakin bəzən be able to-u işlətmək olmaz:

* Əgər hərəkət danışıq zamanı baş verirsə və indiyə aiddirsə:
Watch me, Mum; I can stand on one leg. (I'm able to stand on one leg.-- yox)

* Məchul növlü fellərdən əvvəl:
CDs can now be copied easily. (CDs are now able to be copied... -- yox)

* Əgər məna "necə ediliyini bilmək"-dirsə:
Can you cook? (Are you able to cook? -- yox)

Əgər yeganə bir nailiyyət haqqında danışırıqsa və o, ümumidə bacarıq deyilsə onda daha çox be able to-dan istifadə olunur:

Sue could play the flute quite well, (və ya...was able to...; a general ability) -- She swam strongly and was able to cross the river easily, even though it was swollen by the heavy rain. (She swam strongly and could cross... -- yox; a specific achievement)

Could modal felindən istifadə aşağıdakı hallarda daha təbiidir:

* İnkar cümlələrində:

I tried to get up but I couldn't move, (...I wasn't able to move.-- dən daha təbii)

* Hissiyatla bağlı (feel, hear, see, smell, taste) və düşüncə ilə bağlı (believe, decide, remember, understand) fellərlə:

I could remember the crash, but nothing after that. (I was able to remember... -- dən daha təbii)

* Only thing/place/time ifadələrindən və ona oxşar mənalı bütün digər ifadələrdən sonra:

All we could see were his feet. (All we were able to... -- dən daha təbii)

* Baş verməyən və almost, hardly, just, nearly sözləri ilə işlənən:

I could nearly touch the ceiling. (I was nearly able to... -- dən daha təbii)

Mümkünlük:

Nəzəri cəhətdən hər hansı bir hadisənin baş verməsinin mümkünlüyü haqqında danışdıqda biz could modal felindən istifadə edirik. Lakin nəyinsə mümkün olduğunu və faktiki olaraq baş verdiyini ifadə edəndə can modal felindən istifadə olunur:

It could be expensive to keep a cat. (= if we had one, it could or it may not be expensive)
It can be expensive to keep a cat. (= it can be, and it sometimes is)

Nəzəri və ya faktiki olaraq nəyinsə mümkün olmadığını bildirmək üçün can't modal felindən istifadə olunur:

There can't be many people in the world who haven't watched television.
The doctor can't see you this morning; he's busy at the hospital.

Əgər hadisənin gələcəkdə baş verməsinin böyük ehtimalı varsa can modal felindən, yox əgər ehtimal azdırsa could modal felindən istifadə olunur:

We can stay with Jim in Oslo. (= we will be able to stay)
We could stay with Jim in Oslo. (= it's possible; if he's there)

İcazə:

Ümumən icazə vermək mənasında həm can, could modal sözlərindən, həm də was/were allowed to ifadəsindən istifad oluna bilər. Lakin keçmişdə verilmiş yalnız 1 icazə üçün was/were allowed to ifadəsindən istifadə olunur:

Anyone was allowed to fish in the lake when the council owned it. (və ya...could fish...)
Although he didn't have a ticket, Ken was allowed to come in. (...could come in. -- yox)

İnkar cümlələrində onların hər birindən istifadə etmək olar:

We couldn't/weren't allowed to open the presents until Christmas morning.